محیط کشت چیست؟
انواع محیط کشت یا محیط رشد، جامد، مایع یا نیمه جامد طراحی شده تا از رشد میکروارگانیسم یا سلول از طریق فرآیند تکثیر سلولی مورد بررسی قرار بگیرد. دو نوع اصلی برای رشد سلول ها وجود دارد: کشت سلولی و کشته میکروبیولوژی.
کشت سلولی از انواع سلول های خاصی که از گیاهان و حیوانات گرفته میشوند، استفاده میکنند.
کشت میکروبیولوژی برای رشد میکروارگانیسم ها مانند باکتری یا قارچ مورد استفاده قرار میگیرد.
متداول ترین واسطه رشد برای میکروارگانیسم ها صفحات آگار هستند. صفحات آگار یک محیط جامد را فراهم میکنند که میکروب روی آنها کشت میشود. آنها همچنان جامد باقی میمانند، زیرا باکتریهای کمی می توانند آگار را تجزیه کنند. (مانند برخی از موجودات: سیتوفاگا، باسیلوس، سودوموناس، فلاو باکتریوم و آلکالوژنز)
تفاوت محیط کشت های سلولی و میکروبیولوژی
تفاوت این دو نوکشت در این است که، در کشت سلولی سلول های مشتق از ارگانیسم ها کامل در محیط کشت رشد می کنند و اغلب بدون اضافه شدن هورمون ها و فاکتورهای رشد، که غالباً در داخل بدن اتفاق میافتند، رشد نمیکنند.
در سلول های حیوانی این نقص را با اضافه کردن سرم خون و سرم مصنوعی به محیط رفع میکنند. در مورد میکروارگانیسم ها چنین محدودیتی وجود ندارد. زیرا اغلب ارگانیسم ها تک سلولی هستند.
تفاوتهای مهم در محیط کشت
یکی دیگر از تفاوتهای مهم انواع محیط کشت این است که، سلول های حیوانی در محیط کشت عموماً بر روی یک سطح صاف که به آن متصل می شوند، رشد میکنند و این ماده به شکل مایع تهیه میشود که سلول ها را در بر میگیرد.
تمایز دیگر انواع محیط کشت با یکدیگر مواد تشکیل دهنده آنها می باشد. برای میکروارگانیسم ها از عناصر کمکی و ویتامین های مورد نیاز میکروب به ویژه منابع کربن و ازت تشکیل می شوند. گلوکز یا گلیسرول اغلب به عنوان منبع کربن و نمک آمونیوم یا نیترات به عنوان منبع نیتروژن معدنی مورد استفاده قرار می گیرد.
رسانههای کشت
رسانههای کشت شامل تمامی عناصر مورد نیاز اکثر باکتری ها برای رشد هستند و انتخابی نیستند. بنابراین از آنها برای پرورش عمومی و نگهداری باکتری هایی که در مجموعه های آزمایشگاهی کشت و نگهداری میشوند، استفاده می شود. برای خرید محیط کشت vrba با ما در تماس باشید.
یک رسانه تعریف نشده شامل موارد زیر می باشد:
- منابع کربن (گلوکز)
- آب
- نمک های مختلف
- منابع اسید آمینه و ازت (مانند گوشت گاو)
- یک رسانه تعریف شده شامل موارد زیر می باشد:
- تمام مواد شیمیایی مورد استفاده در رسانه تعریف شده می باشند
- هیچ مخمر حیوان و بافت گیاهی نیست
حداقل رسانه
یک رسانه تعریف شده که فقط مواد کافی برای رشد دارد را حداقل رسانه می گویند. تعداد مواد تشکیل دهنده ای که باید به یک محیط اضافه شود بسیار متفاوت است و آن بسته به میکروارگانیسم ها می باشد. حداقل رسانهها عموماً بدون وجود اسیدهای آمینه و اغلب توسط میکروبیولوژیست ها و متخصصان ژنتیک برای رشد میکروارگانیسم ها استفاده می شوند.
رسانه های انتخابی
رسانه های انتخابی، برای رشد میکروارگانیسم های انتخاب شده استفاده می شوند. برای مثال اگر میکروارگانیسم در برابر یک آنتیبیوتیک خاص مانند آمپی سیلین یا تتراسایکلین مقاوم باشد، می تواند آنتی بیوتیک را به محیط اضافه کرد تا از رشد سلول هایی که مقاومت ندارند جلوگیری کند.
از رسانه های انتخابی در کشت سلولی استفاده میشود تا از زنده ماندن یا تکثیر سلول هایی که دارای خاصیت منحصر به فرد مانند مقاومت آنتیبیوتیکی یا توانایی سنتز متابولیت را دارند، محافظت کنند.
نمونه هایی از رسانه های انتخابی:
- ائوزین متیلن آبی حاوی رنگ هایی است که برای باکتری های گرم مثبت، منفی هستند.
- عناصری که ph پایین دارند و مانع از رشد باکتریها میشود.
- آگار برای باکتری های گرم منفی، انتخابی است.
- نمک مانیتول برای باکتری های گرم مثبت، انتخابی است.
- آگار برای استافیلوکوک های گرم مثبت، انتخابی است.
رسانه دیفرانسیل
محیطهای کشت برای رشد سریع میکروبی طراحی شدهاند رسانههای دیفرانسیل یا نشانگر یک نوع میکروارگانیسم را از دیگر میکرو ارگانیسم های در حال رشد در همان محیط متمایز میکند. این رسانه برای نشان دادن خصوصیات بیوشیمیایی یک میکرو ارگانیسم در حضور مواد مغذی یا شاخص های خاص، به محیط افزوده می شود تا به روشنی مشخصه های تعریف شده را نشان دهد.
نمونه هایی از رسانه های دیفرانسیل عبارتند از:
- آگار خونی (حاوی خون قلب گاو) که در حضور همولیزیک (مانند استرپتوکوک) را شفاف میسازد.
- ائوزین متیلن آبی برای تخمیر لاکتوز، متفاوت است.
- آگار برای تخمیر لاکتوز، متفاوت است.
- نمک مانیتور برای تخمیر مانیتول، متفاوت است.
- رسانههای حمل و نقل
- رسانههای حمل و نقل باید این معیارها را رعایت کنند:
- ذخیره موقت نمونه هایی که برای کشت و نمایشگاه منتقل میشوند.
- زنده ماندن همه موجودات موجود در نمونه را بدون تغییر غلظت آنها حفظ کند.
- فقط حاوی بافر نمک باشد.
- رسانههای حمل و نقل مورد استفاده در جداسازی بی هوازی ها، باید عاری از اکسیژن مولکولی باشند.
نمونههای رسانههای حمل و نقل عبارتند از:
برخی از مهار کننده های باکتریایی برای گنوکوک ها و گلیسرول شوربا فر برای باسیل های روده ای استفاده میشود.
رسانه حمل و نقل استوارت، یک ژل آگار نرم و بدون ماده مغذی است که حاوی ماده کم کننده برای جلوگیری از اکسیداسیون میباشد و زغال چوب را خنثی میکند.
رسانه های شاخص
رسانههای شاخص حاوی مواد مغذی مورد نیاز برای حمایت از رشد طیف گستردهای از موجودات زنده می باشند. آنها معمولاً برای برداشت انواع مختلف میکروبها در نمونه استفاده می شود. آگار خون یک ماده غنی شده است که در آن خون، غنی از کل حاوی مواد مغذی اساسی است. آگار شکلاتی با خون تصفیه شده در حرارت ۴۰ تا ۴۵ درجه سانتیگراد غنی شده است که قهوه ای میشود و رنگی را که برای آن نامگذاری شده است به محیط می بخشد. آگار یکی از پرکاربردترین انواع محیط کشت می باشد.